Ondernemers
Ondernemersverhalen

“Schimmels bieden enorm veel kansen voor een duurzame toekomst”

Interview met Nick van Biezen van Bio-aNAlytiX van Biezen

Er is geen eenvoudige manier om uit te leggen wat Nick van Biezen doet met zijn onderneming Bio-aNAlytiX van Biezen, maar het komt neer op het verrichten van onderzoek en consultancy werk voor diverse opdrachtgevers met schimmels, bacteriën en gisten op industriële schaal. In één van de drie labs die BlueCity rijk is, het zogenaamde schimmel lab, werkt Nick aan het opkweken van schimmels. ‘Beestjes kweken’ is wat hij kort door de bocht gezegd doet, want micro-organismen zijn de producenten van diverse producten die we in ons dagelijkse leven gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan het produceren van kleurstoffen met behulp van schimmels, maar ook aan het kweken van vleesvervangers zoals vegan bacon wat volledig met schimmels gemaakt wordt. Nick: “Mensen vinden het vaak maar een raar idee, voedsel opkweken in een laboratorium. Maar voedsel kweken met behulp van schimmels is niet nieuw. Sterker nog, we doen dit als mens al eeuwenlang om voedsel de juiste geur en smaak te geven, het langer houdbaar te maken en beter verteerbaar te maken. Denk bijvoorbeeld eens aan tempeh en sojasaus. Dat wordt gefermenteerd met schimmels, dat doen we al sinds mensenheugenis. Anders zou niemand het willen en kunnen eten.” 

De weg naar het lab

Het duurde een hele tijd voordat Nick was waar hij nu is. Als hij hardop terugdenkt, zat het er vrij jong al in. Nick: “Interesse in het lab kwam pas veel later, maar ik was wel al vroeg geïntrigeerd door bijvoorbeeld dode vogels en haalde schedeltjes uit elkaar. Volgens verschillende beroepentests zou ik boswachter moeten worden, maar de land- en tuinbouwschool vond mijn leerkracht geen goed idee. Ik ging voor wis-, schei-, natuurkunde en biologie naar de HAVO, maar van leren kwam niet veel terecht.” Na vooral veel plezier maken kwam hij tijdens een open dag terecht bij een laboratorium opleiding in Rotterdam (Van ’t Hoff Instituut). “Toen was mijn interesse gewekt en wist ik wat ik wilde. Fluitend ging ik vervolgens door mijn studie Biochemie heen.”

Nick werkt pas sinds 2021 voor zichzelf. Het pad naar zelfstandig ondernemer was lang. Hij zwierf via de Erasmus Universiteit, Unilever naar Quest International (geur- en smaakstoffenfabriek), om vervolgens naar TNO-Voeding en daarna naar het lectoraat van de HAN (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen) te gaan. Tijdens zijn HAN BioCentre avontuur werd Nick gevraagd als senior scientist biotechnologie bij Koppert BS in Berkel en Rodenrijs om als brugfunctie te fungeren tussen research en de fabriek.

Nick: “Ondanks de mooie projecten die ik daar uitvoerde, wilde ik verder groeien en mijn vleugels uitslaan, maar de grenzen waren daar bereikt. Een logische stap was om als zelfstandige aan het werk te gaan in de biotechnologie, want bij een ander bedrijf zou het “glazen plafond” ook weer snel in zicht komen.

Ik werk vaak aan opdrachten waarbij ik dingen onderzoek, test en valideer in het lab, voordat ze op grotere schaal geïmplementeerd kunnen worden. Hierdoor wordt het risico dat het niet lukt op grote schaal verkleind maar niet weggenomen. Dat zijn wel de uitdagingen die ik tegenkom in mijn vakgebied. Ook zie ik vaak dat alleen het eindproduct gezien wordt en niet de manier waarop iets is ontstaan, mijn werk dus. Dat vind ik jammer, maar daar doe ik het niet voor. Ik ben trots op wat ik doe en als een opdrachtgever verder kan met mijn werk, dan is het voor mij geslaagd.”

Pioneren met schimmels

Het is soms veel testen en onderzoeken met verschillende schimmels, op verschillende voedingsbodems en in verschillende omstandigheden. Het is vaak een verrassing wat eruit komt. “Onlangs vond mijn zoon een paddenstoel in het bos die hij voor me meenam. De identificatie-app vertelde hem al dat het een interessante soort kon zijn, maar interessanter vond ik het toevoegen van wat chemicaliën aan deze paddenstoel, waarna er een prachtige paarse kleurstof tevoorschijn kwam. Ik test nu of dit op grotere schaal ook werkt. Daarom houd ik van dit werk. Veel laboratorium medewerkers stromen uiteindelijk door naar het management, maar dat is voor mij niet zaligmakend. Het werken in een lab omgeving vind ik veel te interessant. Het is soms echt pionieren en trial en error en door een grote dosis ervaring en kennis komt er altijd wel een creatieve oplossing. Zolang ik er ‘s nachts niet wakker van lig en er nog steeds mooie projecten op mijn pad komen, blijf ik doen wat ik nu doe.”

Nick vindt het ondernemen in BlueCity erg waardevol. In het schimmel lab staan vele faciliteiten tot zijn beschikking en werkt hij graag samen met andere ondernemers in de blauwe stad aan de Maas. Zo kweekte hij, onder andere voor mede BlueCitizen Ilse Kremer van Fabulous Fungi, de schimmels die kleurstoffen produceren die toegepast worden om textiel mee te verven. “Fabulous Fungi zocht naar manieren om de gebruikelijke verfmethoden van textiel te veranderen. In plaats van synthetische kleurstoffen te gebruiken zijn we een project gestart om kleurstoffen met schimmels te produceren op reststromen. Inmiddels hebben we een aantal kleurstoffen die geproduceerd kunnen worden; namelijk rood, geel, oranje, groen, maar die niet allemaal even succesvol zijn op textiel. Inmiddels is de oranje kleur het meest succesvol en zijn hiermee goede resultaten verkregen op textiel.”

Meer dan bedorven voedsel

Je hoort niet zo vaak iemand zeggen dat schimmels mooi zijn, maar Nick doet dat wel. “Er is zo’n breed en interessant soortenpallet als het om schimmels gaat. Mensen weten maar weinig van schimmels en hun functionaliteit. Schimmels worden vaak geassocieerd met bedorven voedsel of met paddenstoelen, maar het is veel meer dan dat. Het is ingewikkeld om aan een leek uit te leggen, maar je kunt er zoveel mee maken. Vleesvervangers maken door schimmels is een optie, die momenteel al op grote schaal uitgevoerd wordt. Dit biedt enorm veel kansen voor een duurzame toekomst. We weten steeds meer over de gezondheidsvoordelen van schimmels, denk hierbij aan “medicinal mushrooms” die voor een goede darmgezondheid, anti-tumor en immuun stimulerende werking kunnen zorgen.”

Nick vindt het interessant om te kijken naar het hergebruiken van reststromen die op heel veel plekken vrijkomen. “In de natuur zijn schimmels hele slimme opruimers, denk aan het bos in de herfst. Bladeren van bomen, dode bomen en soms ook levende bomen zijn een mooie voedingsbodem voor schimmels, het zichtbare resultaat zijn de vele paddenstoelen die dan tevoorschijn komen. Hier haal ik veel inspiratie uit. Ik onderzoek hoe schimmels kunnen helpen om bepaalde reststromen (sneller) af te breken of op te ruimen, waarbij nuttige producten ontstaan voor verdere toepassingen.”

Dromen

Op de vraag of Nick nog dromen heeft, reageert hij nuchter. “Ik ben niet zo visionair. Ik denk niet zo na over wat ik over vijf jaar zal doen. Ik word blij van een geslaagd project, van een nieuwe vinding of toepassing of van het zelf kweken van paddenstoelen. Ik heb een hele collectie exotische paddenstoelen en vind het interessant om te kijken hoe deze op culinair en/of gezondheid bevorderend gebied gebruikt kunnen worden. Ik vind vooral het opkweken van diverse soorten met hun verschillende eigenschappen interessant en als er dan nog iets lekkers en gezonds uit komt is het helemaal geslaagd.” 

Tekst

Fotograaf

Marloes Beijer

Jacqueline Fuijkschot

Onze website maakt gebruik van cookies om het gebruik van de website te analyseren en de gebruikerservaring te verbeteren. Privacy Policy